Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου 2012

Μία σκέψη για το προαναγνωστικό στάδιο στην ενότητα για την ποίηση της Α΄ Λυκείου


Ζωγραφίστε ή και σημειώστε με λέξεις, φράσεις ή και στίχους τι είναι για σας η ποίηση(5-10΄). Στη συνέχεια δώστε το φύλλο σας στο διπλανό σας και συζητήστε μαζί του τι κάνατε(5΄). Εκείνος με τη σειρά του θα παρουσιάσει στην ολομέλεια της τάξης τις σκέψεις σας.








Παρασκευή 30 Νοεμβρίου 2012

Δραστηριότητες β΄φάσης στην ενότητα "Τα φύλα στη Λογοτεχνία"


Εργασίες των μαθητών στα προτεινόμενα κείμενα

Στέλλα Βιολάντη
Γράψτε το διάλογο που ακολουθεί ανάμεσα στην μητέρα και τον πατέρα , ύστερα από τη σκηνή που διαβάσατε στο σχολικό σας εγχειρίδιο.

Πρώτες ενθυμήσεις
Να γράψετε ένα κείμενο(κατά προτίμηση με τη μορφή ημερολογίου) στο οποίο ο πατέρας θα αναφέρει τις δικές του απόψεις πάνω στα θέματα που θίγει η Π. Δέλτα.

Η Τιμή και το Χρήμα
Να γράψετε τη συνέχεια του διηγήματος δίνοντας τη δική σας εκδοχή για τη συνέχεια της  ζωής της Ρήνης ή του Αντρέα.
   ή
Ο Αντρέας και η Ρήνη συναντιούνται ύστερα από πολλά χρόνια. Γράψτε το διάλογο που ακολουθεί.

Η προίκα
Φανταστείτε ότι είστε υποψήφιος γαμπρός στην Κεφαλονιά την εποχή του Λασκαράτου. Στείλτε μια επιστολή σε έντονο ύφος στον συγγραφέα, στην οποία επιχειρηματολογείτε υπέρ του θεσμού της προίκας.

Κυριακή 7 Οκτωβρίου 2012

Ερωτόκριτος


Ερωτόκριτος

………………………………………………………..
Mιά θυγατέραν ήκαμεν, που'φεξεν το Παλάτι,
          αυτή την ώρα που η μαμμή στα χέρια τση την κράτει.
     Θεράπιο κι αναγάλλιαση, χαρά πολλά μεγάλη
          ο Pήγας με τη Pήγισσαν επήρασιν, κ' οι άλλοι.
     Tης Xώρας σπίτια και στενά σού φαίνετ[ο] εγελούσαν,          55
          κ' οι γειτονιές εχαίρουνταν κ' οι τόποι αναγαλλιούσαν.
 Ήρχισε και μεγάλωνε το δροσερό κλωνάρι,
          και πλήθαινε στην ομορφιά, στη γνώση, και στη χάρη.
     Eγίνηκεν τόσο γλυκειά, που πάντοθ' εγρικήθη
          πως για να το'χου' θάμασμα στον Kόσμον εγεννήθη.
     Kαι τ' όνομά τση το γλυκύ το λέγαν Aρετούσα,          61
          οι ομορφιές τση ή[σα]ν πολλές, τα κάλλη τση ήσαν πλούσα.
     Xαριτωμένο θηλυκό τως το'καμεν η Φύση,
          και σαν αυτή δεν ήτονε σ' Aνατολή και Δύση.
     Όλες τσι χάρες κι αρετές ήτονε στολισμένη,          65
          ευγενική και τακτική, πολλά χαριτωμένη.
     K' ήτον και Bασιλιού παιδί, και Pήγα θυγατέρα,
          πόθο μεγάλον ήβανε στο γράμμα νύκτα-ημέρα.
     Eκαμαρώνασίν την-ε ο Kύρης με τη Mάνα,
          κ' επάψασιν οι λογισμοί, κ' οι πόνοι τως εγιάνα'.          70

(ζάλο=βήμα)
……………………………………………………………………
  Eίχεν ο Bασιλιός πολλούς με φρόνεψη και πλούτη,
          συμβουλατόροι του ήτανε οι μπιστεμένοι τούτοι.
     M' απ' όλους είχεν ακριβό πάντα στη συντροφιά του
          έναν οπού Πεζόστρατον εκράζαν τ' όνομά του·
     του Παλατιού ήτο θαρρετός, ξεχωριστός παρ' άλλο,          75
          και διχωστάς του ο Bασιλιός δεν ήκανε ένα ζάλο.
     Eίχε κι αυτός έναν υ-γιό πολλά κανακιασμένο,
          φρόνιμον κι αξαζόμενο, ζαχαροζυμωμένο.
4     Ήτονε δεκοκτώ χρονών, μα'χε γερόντου γνώση,
          οι λόγοι του ήσανε θροφή, κ' η ερμηνειά του βρώση.          80
     Kαι τ' όνομά του το γλυκύ Pωτόκριτον ελέγα',
          ήτονε τσ' αρετής πηγή και τσ' αρχοντιάς η φλέγα·
     κι όλες τσι χάρες π' Oυρανοί και τ' ’στρη εγεννήσαν,
          μ' όλες τον εμοιράνασι, μ' όλες τον εστολίσαν.
     Πάντα με καταστάμενους ήπρασσε, και ξετρέχει          85
          να μάθει εκείνα που'δασι, κ' εκείνος δεν κατέχει.

(καταστάμενοι= σε ώριμη ηλικία, μεσήλικες)

v     Ποια χαρακτηριστικά του Ερωτόκριτου και ποια της Αρετούσας τονίζει ο ποιητής;

v     Ο ποιητής του Ερωτόκριτου είναι ο Βιτσέντζος Κορνάρος . Πιστεύετε ότι αν το συγκεκριμένο απόσπασμα είχε γραφεί από γυναίκα, στο ίδιο ιστορικοκοινωνικό πλαίσιο(1626-1646), η περιγραφή των δύο ηρώων θα ήταν διαφορετική;

v     Στη θέση του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας τοποθετείστε δύο νέους της σημερινής εποχής(ονομάστε τους, όπως επιθυμείτε). Γράψτε μια σύντομη περιγραφή τους σε πεζό ή ποιητικό λόγο στην οποία να προβάλετε «τις αρετές» τους.

Κυριακή 10 Ιουνίου 2012

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ






ΟΜΑΔΑ Α

Ελένη ή ο Κανένας

Στο μυθιστόρημα της Ρέας Γαλανάκη Ελένη, ή ο Κανένας (1998) κεντρική ηρωίδα είναι η Ελένη Αλταμούρα-Μπούκουρα, η πρώτη σπουδασμένη Ελληνίδα ζωγράφος, που γεννήθηκε το 1821 στις Σπέτσες και πέθανε το 1900, αφού έζησε μια ζωή εντελώς ασυνήθιστη για μία γυναίκα της εποχής της.

Η Ελένη δεν καταδέχτηκε να κλάψει όσο κράτησε η τιμωρία, που η ταπείνωση έκανε πιο αργό και πιο αβάσταχτο το χρόνο της. Τότε όμως αποφάσισε ότι θα γίνει οπωσδήποτε ζωγράφος, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε να μείνει διά βίου διαφορετική από τα συνομήλικα κορίτσια και από τις γυναίκες του σογιού της. Να στηριχτεί στα ένοχα για τους πολλούς, αθώα για την ίδια, πλην όμως ανεξερεύνητα ακόμη καλέσματα και ηδονές της τέχνης. Να μην παντρευτεί, να μη γεννήσει, να μην έχει έρωτα πάρεξ για τη ζωγραφική. Να μην υπακούσει στο σχολείο. Να διακυβεύσει τη μορφή μιας διαφορετικής Ελληνίδας, αφού στην καρδιά της δε μπορούσε να συνδέσει αυτή την απαιτητική, τη χαρισματική λέξη με την υπόδουλη ζωή των γυναικών σε γάμο, σε μικρά παιδιά, σε υποχρεώσεις προς τους ασθενείς και προς τους πεθαμένους. Ορκίστηκε με την μπέσα της μητρικής της γλώσσας πως μόνο ο θάνατος θα εμπόδιζε το χέρι της να ζωγραφίζει, ενώ το περήφανο, κι έτσι στο τέλος ανυπάκουο μυαλό της, πήγε στη ναυτική σημαία του πατέρα της που έγραφε στα ελληνικά Ελευθερία ή Θάνατος.
Αξημέρωτα, πριν ακόμη έρθει η μαγείρισσα για να ετοιμάσει νυσταγμένη το πρωινό των οικοτρόφων, η Ελένη τύλιγε τη μακριά λευκή της νυχτικιά με σκούρα εσάρπα για να μην κρυώνει και για να μην προδοθεί από τη φωτεινότητα του άσπρου κι έτσι κατέβαινε κρυφά στην κουζίνα. Άλλοτε πάλι τριγυρνούσε με προσοχή στους έρημους διαδρόμους του σχολείου, υπολογίζοντας τον χρόνο που διέθετε από την ένταση του μαύρου στους ψηλούς φεγγίτες. Από την παραμονή είχε παρατηρήσει πόσα κεριά και πόσα σπερματσέτα είχαν ανάψει σ’ αυτούς τους κοινόχρηστους χώρους. Πριν ακόμη φέξει κατέβαινε από τους κοιτώνες κι έκλεβε τα απομεινάρια, τα δίπλωνε μέσα στη σκούρα της εσάρπα και επέστρεφε να κοιμηθεί για πολύ λίγο, ώσπου να ακούσει το εγερτήριο.
Αργά τη νύχτα, όταν η επιβλέπουσα είχε πια περάσει από τους κοιτώνες για να πάρει τη λάμπα και να διαπιστώσει αν όλες οι δεσποινίδες είχαν κοιμηθεί, όταν μετά τον έλεγχό της μερικά κορίτσια σηκώνονταν για να πάνε στο κρεβάτι της πιο στενής τους φιλενάδας κι εκεί να ξορκίσουν κουβεντιάζοντας τον επιβεβλημένο ύπνο, όταν κι εκείνα θα παραδίνονταν γρήγορα στην εφηβεία των ονείρων τους, τότε η Ελένη άναβε ένα προς ένα τα απομεινάρια των κλεμμένων κεριών και σπερματσέτων, για να μπορεί να ζωγραφίζει στα κρυφά. Ο κατασκότεινος κοιτώνας δεν παρείχε θέματα, μα η Ελένη ανέσυρε όσες εικόνες είχε σημειώσει όλη μέρα στο μυαλό της. Ας μην την άφηναν να ζωγραφίζει στα διαλείμματα, κανείς δεν διανοήθηκε να της απαγορεύσει να βλέπει με τον τρόπο των ζωγράφων και να κρατάει τις εικόνες μέσα στο μυαλό της. Η κρυφή νυχτερινή ζωγραφική της την έκανε να καταλάβει πως συχνά, ανάμεσα στον κόσμο και την απεικόνισή του, μεσολαβεί μικρή ή και απέραντη μια απόσταση. Και πως, αν αυτό φαίνονταν στην αρχή στενόχωρο, δεν ήτανε κατόπιν, αφού της χάριζε την ελευθερία να ζωγραφίζει όταν μπορούσε. Διαπίστωσε επιπλέον πως οι ιδιοτροπίες μιας έστω και τόσο πρόσφατης μνήμης της μάθαιναν πιο πολλά, ή πάντως άλλα από την άμεση παρατήρηση και αποτύπωση. Κι ένα βράδυ, παρατηρώντας ότι ο ήλιος κατακτούσε την ημέρα το λευκό χαρτί, ενώ το λίγο φως από τα αποκέρια με τους υπαινιγμούς του δυνάμωνε το σχέδιό της, παρατηρώντας επιπλέον πόσο διαφορετικά αισθανότανε κι εκείνη όταν ζωγράφιζε στα φανερά κι όταν ζωγράφιζε κρυφά, σκέφτηκε μήπως αυτό που ορέγεται κανείς με πάθος, πρέπει κάποια στιγμή να του απαγορευτεί, για να μπορέσει έτσι να το δει και με άλλον τρόπο. Κι ότι, αν δει εκείνο που αγαπά με πολλούς τρόπους και σε άλλους χρόνους, τότε μοιάζει να ελαττώνεται η τιμωρία.
Έβαλε πρώτη φορά το όνομα και το επώνυμό της κάτω από τούτες τις κρυφές της ζωγραφιές με ψηφία καλλιγραφημένα ανάμεσα στα τόξα και τις ουρίτσες των ελληνικών γραμμάτων. Δεν υπέγραψε όμως από λόγια έπαρση, αφού πολλοί από όσους θαύμαζε βρίσκονταν πάντα μέσα στον κύκλο ενός προφορικού πολιτισμού, προς το παρόν πολύ πιο στέρεου και καθαρού από την πορεία μιας αδιαμόρφωτης Ελλάδας. Το όνομά της, Ελένη Χρυσίνη Μπούκουρα, στεκόταν στο μεταίχμιο, φλάμπουρο ότι αυτή η έφηβη Αρβανίτισσα μπορούσε να μην υπακούσει στους κανόνες ενός ελληνικού σχολείου.
Και από τότε κάθε φορά που θα υπέγραφε, θα αναρωτιόταν αν και οι υπόλοιποι ζωγράφοι κρύβουν κι αυτοί πίσω από το όνομά τους την επιβολή, μα προπαντός την υπέρβαση μιας τιμωρίας.


1α .Να περιγράψετε το χαρακτήρα της μικρής Ελένης.  Συμμορφώνεται με τα στερεότυπα που χαρακτήριζαν το κοινωνικό της φύλο; Να αιτιολογήσετε την άποψή σας παραπέμποντας στο ιστορικο-κοινωνικό πλαίσιο του έργου.
Μονάδες 25

1β. Ποιος είναι ο σκοπός της ζωής της Ελένης Αλταμούρα; Αν ζούσε στην εποχή μας, θα χρειαζόταν να ακολουθήσει τις ίδιες πρακτικές για να τον υλοποιήσει;
Μονάδες 25    

2α . Ας υποθέσουμε τώρα ότι τα γεγονότα τα αφηγείται μια δασκάλα της ηρωίδας. Γράψτε ένα κείμενο μιας παραγράφου με τη δική της φωνή και από τη δική της οπτική γωνία στο οποίο να σχολιάζει τη στάση της μικρής Ελένης.
Μονάδες 25

   2β) Με βάση το απόσπασμα που διαβάσατε να γράψετε μια βιβλιοπαρουσίαση(100-120 λέξεις)για  το οπισθόφυλλο του μυθιστορήματος της Ρέας Γαλανάκη «Ελένη,ή ο Κανένας», ώστε να προσελκύσετε όσον το δυνατόν περισσότερους αναγνώστες.
Μονάδες 25             


 ΟΜΑΔΑ Β΄
            Ανδρέας Εμπειρίκος, Έαρ σαν πάντα

Καλύπτουσα τα κύματα του δορυάλωτου χωριού με το κόκκινό της φόρεμα
Πρώτα μικρή κι έπειτα μεγάλη
Ανεβαίνει στην κορφή του πύργου
Και πιάνει τα σύννεφα και τα συνθλίβει επί του στήθους της
Ίσως ποτέ να μην υπήρξε μεγαλύτερος καημός από το δικό της
Ίσως ποτέ να μην έπεσαν ψίθυροι πιο πεπυρακτωμένοι στην επιφάνεια ενός προσώπου
Ίσως ποτέ δεν εξετέθη στην κατανόηση ανθρώπου έκθεσις πιο εκτεταμένη
Έκθεσις πιο ποικίλη πιο περιεκτική από την ιστορία που λεν τα νέφη αυτής της εξομολογήσεως
Εδώ κι εκεί τα κόβουν λαιμητόμοι
Θερμές σταγόνες πέφτουνε στη γη
Ο γήλοφος που σχηματίσθηκε στο κυριώτερο σημείο της πτώσεως
Φουσκώνει και ανεβαίνει ακόμη
Κανείς δασμός δεν είναι βαρύτερος από μια τέτοια σταγόνα
Κανένα διαμάντι πιο βαρύ
Κανείς μνηστήρ πιο πλήρης πάθους
Στιλπνά τα κράσπεδα του λόφου και γυαλίζουνε στον ήλιο
Στην κορυφή του περιμένει μια λεκάνη
Είναι γιομάτη ως επάνω
Κι απ' τα νερά της αναδύεται μια πολύ μικρή παιδίσκη ωραιοτάτη.
Ελπίδα μας αυριανή.                 

                Λάμπρος Πορφύρας , Τ θέατρο

 Δεν ξέρω πώς να σου το ειπώ. Mα ο δρόμος, χθες το βράδυ,
μες στην σταχτιά τη συννεφιά σα θέατρο είχε γίνει,
μόλις φαινόνταν η σκηνή στ' ανάριο το σκοτάδι
και σα σκιές φαινόντανε μακριά μου οι θεατρίνοι.

Tα σπίτια πέρα κι οι αυλές και τα κλωνάρια αντάμα
έλεγες κι ήταν σκηνικά παλιά και ξεβαμμένα,
κι εκείνοι εβγαίναν κ' έπαιζαν τ' αλλόκοτό τους δράμα,
κι άκουγες βόγγους κι άκουγες και γέλια ευτυχισμένα.

Eγώ δεν ξέρω. Eβγαίνανε κι εσμίγαν κι επαγαίναν
κι ήτανε μια παράσταση και θλιβερή κι ωραία,
Kι έβγαινε -Θε μου!- κι η νυχτιά, καθώς επαρασταίναν,
έβγαινε -Θε μου!- κι έριχνε τη μαύρη της αυλαία.

                      
 Κ. Γ. Καρυωτάκης, [Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα]

 Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα
είδα το βράδυ αυτό.
Κάποια χρυσή, λεπτότατη
στους δρόμους ευωδιά.
Και στην καρδιά
αιφνίδια καλοσύνη.
Στα χέρια το παλτό,
στ' ανεστραμμένο πρόσωπο η σελήνη.
Ηλεκτρισμένη από φιλήματα
θα 'λεγες την ατμόσφαιρα.
Η σκέψις, τα ποιήματα,
βάρος περιττό.

Έχω κάτι σπασμένα φτερά.
Δεν ξέρω καν γιατί μας ήρθε
το καλοκαίρι αυτό.
Για ποιον ανέλπιστη χαρά,
για ποιες αγάπες
για ποιο ταξίδι ονειρευτό.
 
1.α. Να κατατάξετε τα ποιήματα που σας δόθηκαν σε παραδοσιακά και μοντέρνα με βάση τη στιχουργική τους σε ό,τι αφορά τις στροφές, την ομοιοκαταληξία, και τη στίξη. Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας αυτή.
Μονάδες 30

1.β. Να κατατάξετε τα ποιήματα σε μια σειρά από το πιο παραδοσιακό ως το πιο μοντέρνο και  να ανιχνεύσετε το λογοτεχνικό κίνημα, στο οποίο εντάσσεται το ποίημα του Ανδρέα Εμπειρίκου δίνοντας δύο χαρακτηριστικά του.  
  Μονάδες 20
                                                                                                                            
2.α. Να εντοπίσετε  τις πέντε πιο «ποιητικές» και πέντε πιο «καθημερινές» λέξεις στα παραπάνω ποιήματα και να τις τοποθετήσετε στον ακόλουθο πίνακα.  
Καθημερινές λέξεις
Ποιητικές λέξεις










         Μονάδες 25

2.β. Να εντοπίσετε δύο σύμβολα, να αναλύσετε το συμβολισμό τους και να τα κατατάξετε σε κατηγορίες ανάλογα με το είδος τους (αντικείμενα, φυσικά φαινόμενα, εικόνες, ήχοι).
         Μονάδες 25

                                                                                                                                                         

Δευτέρα 4 Ιουνίου 2012

BOOKCROSSING




Τι είναι το bookcrossing?


Το Bookcrossing είναι ένα διασκεδαστικό, δωρεάν σε όλους και πρωτότυπο Web site που απευθύνεται σε όλους τους λάτρεις των βιβλίων.
Έχεις ποτέ νιώσει μετά το διάβασμα ενός βιβλίοu, εκείνη την αίσθηση ότι σου μιλάει, αγγίζει τη ζωή σου, μια αίσθηση ότι θέλεις να μοιραστείς την εμπειρία σου με κάποιον; Ε, λοιπόν το Bookcrossing.com σου δείχνει έναν ευχάριστο τρόπο να μοιραστείς κάποια από τα βιβλία σου και να ακολουθήσεις τα ίχνη τους για πάντα!
Όταν τελειώσεις ένα βιβλίο, αντί να το αφήσεις σε ένα ράφι να πιάσει σκόνη, απελευθερώσέ το ώστε να το βρει κάποιος άλλος αναγνώστης. Τα βιβλία που «αφήνουν ελεύθερα» τα μέλη του Book Crossing είναι δωρεάν... όμως είναι η ίδια η διαδικασία της απελευθέρωσης βιβλίων που δείχνει την ουσία του Book Crossing. Ο στόχος είναι, απλά, να γίνεται μια παγκόσμια ανταλλαγή βιβλίων χωρίς τέλος, την πρώτη και μοναδική στο είδος της.
Το να καταχωρήσεις κάποια βιβλία σου στο bookcrossing.com, και μετά να τα δώσεις σε φίλους, φιλανθρωπικές εκδηλώσεις ή «αφήνοντάς τα ελεύθερα» και μετά να παρακολουθήσεις την πορεία και τα ταξίδια τους, είναι πολύ πιο όμορφο από τη μικρή ικανοποίηση που παίρνεις απλά κοιτώντας τα βιβλία σου στη βιβλιοθήκη καθημερινά Είναι επίσης μια συναρπαστική άσκηση της… μοίρας, ή όπως αλλιώς μπορεί κανείς να ονομάσει την αλυσίδα των γεγονότων που μπορούν να συμβούν ανάμεσα σε δύο ή περισσότερες ζωές και ένα βιβλίο. Αν πάλι θες να γνωρίσεις βιβλιόφιλους, απλά πήγαινε στο Forum του site και… συστήσου!

Πώς λειτουργεί το bookcrossing?

Είναι απλό και εύκολο. Απλά πιάσε ένα – δυο βιβλία από το ράφι. Τώρα καταχώρησέ τα στο www.bookcrossing.com, γράψε στο εσωτερικό του εξωφύλλου την ηλεκτρονική διεύθυνση και τον κωδικό αριθμό (BCID number, αριθμό που θα σου δώσει το ίδιο το site, για την αναγνώριση του βιβλίου) και μετά δώστα σε κάποιον άλλο ή αφήσέ τα σε ένα σημείο όπου θα μπορούσε κάποιος να τα βρει.

Τα τρία συνθήματα του Book crossing... 

  • Διάβασε ένα καλό βιβλίο good book (αυτό ήδη ξέρετε πώς να το κάνετε). 
  • Καταχώρισε το στο www.bookcrossing.com (μαζί με τα σχόλιά σας), πάρε τον μοναδικό Κωδικό Αριθμό (Book Crossing ID number), και βάλε «ετικέτα» στο βιβλίο. Κάθε βιβλίο πρέπει να έχει τον δικό του κωδικό αριθμό, ώστε να μπορείς να ακολουθείς τα ίχνη του. 
  • Απελευθερώσέ το ώστε να το διαβάσει κάποιος άλλος (δώσε το σε ένα φίλο, αφήσέ το σε ένα παγκάκι, χαρίσέ το σε κάποιο φιλανθρωπικό παζάρι, «ξεχάσέ το» σε ένα καφέ κλπ ), και θα ενημερώνεσαι με email κάθε φορά που κάποιος κάνει μια νέα καταχώρηση στο site. Και αν σημειώσεις που το άφησες (Release Notes) άλλοι μπορούν να το «κυνηγήσουν» (Go Hunting) και να προσπαθήσουν να το βρουν! 
Και πότε ξεκίνησε αυτό;

Η ιδέα του BookCrossing «γεννήθηκε» τον Μάρτιο του 2001 και λίγες εβδομάδες αργότερα, το site ήταν γεγονός. Τον Μάρτιο του 2002, με ένα ολοσέλιδο ρεπορτάζ στο περιοδικό“Book”, ήρθε η… άνοιξη. Τα ΜΜΕ το ανακάλυψαν, με αποτέλεσμα να γράφονται όλο και περισσότερα άρθρα. Περίπου 200 νέα μέλη εγγράφονται πλέον καθημερινά.

Ποιοι είναι αυτοί οι… «βιβλιοαπελευθερωτές»;

Στην… τελευταία καταμέτρηση (14.05.2006), υπήρχαν 463.711 BookCrossers, οι οποίοι έχουν καταχωρήσει 3.023.352 βιβλία. Οι BookCrossers είναι άνθρωποι κάθε ηλικίας, φύλου και εθνικότητας. Το BookCrossing έχει μέλη σε πάνω από 130 χώρες, ακόμα και στην… Ανταρκτική! Η πλειονότητά τους, φυσικά, βρίσκεται στις ΗΠΑ. Εντούτοις, οι Ευρωπαίοι πληθαίνουν συνεχώς. Τα βιβλία δεν γνωρίζουν σύνορα και συχνά όταν «απελευθερώνονται» κάνουν… υπερατλαντικά ταξίδια...


Γιατί το κάνουν αυτό;

Το BookCrossing συνδυάζει την περιπέτεια, την ανιδιοτέλεια και τη λογοτεχνία σε ένα μοναδικό μίγμα, το οποίο οι βιβλιόφιλοι βρίσκουν ακαταμάχητο. Η ομοιότητα με τα μηνύματα μέσα σε μπουκάλια και τα σημειώματα δεμένα σε μπαλόνια φέρνουν στο μυαλό ευχάριστες παιδικές αναμνήσεις. Χώρια που μπορείς να δεις το BookCrossing ως μια παγκόσμια, ανοικτή βιβλιοθήκη.


Δηλαδή τι, πρέπει να αποχωριστώ τα αγαπημένα μου βιβλία;

Και ναι και όχι. Μερικές φορές υπάρχουν βιβλία που τα διαβάζει κανείς μια φορά και μετά τα ξεχνάει πεταμένα σε μια γωνία. Δε θέλει να τα πετάξει στα σκουπίδια, αλλά δεν είναι και «συλλεκτικά» κομμάτια. Τέτοια βιβλία είναι ό,τι πρέπει για «απελευθέρωση».


Η ιστοσελίδα: www.BookCrossing.comΑυτή τη στιγμή η ιστοσελίδα είναι μόνο στα αγγλικά. Όμως υπάρχουν φόρουμ σε πολλές διαφορετικές γλώσσες. Εκεί οι BookCrossers μπορούν να συζητούν και να αλληλοβοηθούνται. Αν βρεις ένα βιβλίο, δεν χρειάζεται να γράψεις στο «ημερολόγιό» του στα αγγλικά. Τα ελληνικά φτάνουν και περισσεύουν! Η εγγραφή στο site είναι ΔΩΡΕΑΝ. Δίνεις το email σου και ένα password, αλλά μέσα στην ιστοσελίδα εμφανίζεσαι μόνο με ένα ψευδώνυμο (nickname) που εσύ επιλέγεις. Το email σου δεν εμφανίζεται ποτέ και πουθενά στο site (κοινώς δεν το μαθαίνει κανείς, άρα δεν θα έχεις spam) . Στο site δίνεις στα βιβλία σου κωδικούς BCID, μέσω των οποίων, εμφανίζεται που και πότε απελευθερώθηκαν ή θα απελευθερωθούν. Έτσι, πολλοί BookCrossers μπορούν να κάνουν… σαφάρι για να τα βρουν). Στο “Go Hunting” μπορείς να δεις ποια βιβλία έχουν απελευθερωθεί ώστε να τα… κυνηγήσεις.


Τα βιβλία αλλάζουν τους ανθρώπους κι εκείνοι ίσως αλλάξουν τον κόσμο.


Αναδημοσίευση από το: http://greekbookcrossing.pbworks.com

Παρασκευή 4 Μαΐου 2012

Παραμύθι χωρίς όνομα-Κυρίως ανάγνωση



Η ομάδα που διάβασε το απόσπασμα από το « Παραμύθι χωρίς όνομα» του Ι.Καμπανέλλη,που υπάρχει στο σχολικό εγχειρίδιο (θεατρική διασκευή του ομώνυμου έργου της Π. Δέλτα) ,διαβάζει το αντίστοιχο απόσπασμα από το έργο της Π. Δέλτα και παρουσιάζει τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη σύγκρισή τους στην ολομέλεια της τάξης. 

 Συγκρίνοντας τα δύο κείμενα βλέπουμε ότι υπάρχουν κάποιες βασικές διαφορές.Αρχικά,παρατηρούμε ότι στο θεατρικό έργο υπάρχει ζωντανή αναπαράσταση της σκηνής του δικαστηρίου,σε αντίθεση με το έργο της Δέλτα ,όπου ο διάλογος του Βασιλόπουλου με το δικαστή γίνεται στο σπίτι του τελευταίου και λείπει η αμεσότητα και η ζωντάνια της δίκης.Επιπλέον,το θεατρικό κείμενο επιβάλλει την επινόηση από το συγγραφέα προσώπων,που εμφανίζονται ως μάρτυρες, τα οποία δεν αναφέρονται στο αντίστοιχο απόσπασμα της Π. Δέλτα. Επίσης στο έργο του Καμπανέλλη εκτός από τα διαλογικά μέρη υπάρχουν και δύο τραγούδια που βοηθούν στη μετάβαση στην επόμενη σκηνή.Τέλος,το Βασιλόπουλο στο έργο του Καμπανέλλη φαίνεται να δειλιάζει να αποκαλύψει την αλήθεια για την αθωότητα του Σιδερά,ενώ στο παραμύθι της Δέλτα παρουσιάζεται γενναίο,υπερασπίζεται το Σιδερά και του χαρίζει την ελευθερία του.

Η απάντηση της Β΄  ομάδας των μαθητών της Α΄Λυκείου του ΓΕΛ Πελασγίας.

Τρίτη 3 Απριλίου 2012

ΘΕΑΤΡΟ - ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ

Η εργασία της Α΄ ομάδας για το "Παραμύθι χωρίς όνομα" του Ι. Καμπανέλη στη διδακτική ενότητα της Λογοτεχνίας Α΄Λυκείου για το Θέατρο.

Τετάρτη 14 Μαρτίου 2012

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Γ΄ΦΑΣΗ: ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ



 Αφού διαβάσετε τις παρακάτω πληροφορίες,γράψτε το δικό σας χαϊκού.
Το χαϊκού (ιαπ.: 俳句, "αστείος στίχος") είναι μια ιαπωνική ποιητική φόρμα. Παραδοσιακά αποτελείται από τρεις ομάδες των 5, 7, 5 συλλαβών, οι οποίες τοποθετούνται σε τρεις στίχους για έμφαση ή σε έναν, χωρισμένο με κενά. Το χαϊκού είναι με συνολικά 17 συλλαβές η πιο σύντομη μορφή ποίησης στον κόσμο.

Γ. Σεφέρης

Άδειες καρέκλες
τ' αγάλματα γύρισαν
στ' άλλο μουσείο.

τα χαικού των μαθητών
Ι
Νερά αλμυρά
και η δίψα μεγάλη
στόμα των λιμνών.
ΙΙ
ο ήλιος λάμπει
φωτίζοντας τη μέρα
μαζί μ΄εσένα.



 Αφού διαβάσετε τις παρακάτω πληροφορίες,γράψτε το δικό σας «Ρουμπαγιάτ».
Ρουμπαγιάτ είναι τα γνωστά τετράστιχά στα οποία ο τρίτος στίχος είναι ελεύθερος και οι άλλοι με ρίμα.

Από πού ήρθαµε; Για ποια τραβούµε µέρη;
Το νόηµα τής ζωής ποιο; Κανείς δεν το ξέρει.
Πόσες ψυχές δε χάθηκαν, δε γίνανε στάχτη,
Πείτε µου πού ’ν’ ο καπνός και πού τ’ αγέρι;

Το ρουμπαγιάτ των μαθητών

ΘΥΜΑΣΑΙ ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΜΟΥ ΖΗΤΗΣΕΣ ΜΙΑ ΧΑΡΗ...
ΠΟΥ ΦΑΝΤΑΖΕ ΤΟ ΟΜΟΡΦΟ ΦΕΓΓΑΡΙ...
ΟΛΟΓΙΟΜΟ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ...
ΣΑΝ ΜΙΑ ΧΑΝΤΡΑ ΣΤΟ ΔΙΚΟ ΣΟΥ ΚΕΧΡΙΜΠΑΡΙ...


 Να συνθέσετε ένα παραδοσιακό ποίημα με θέμα εμπνευσμένο από την παρακάτω αφήγηση:
Ο θρύλος της «Κατίγκας»

Ένα από τα γραφικότερα μονοπάτια του Λαϊλιά οδηγεί σε έναν τεράστιο μονόλιθο, το βράχο της «Κατίγκας». Οι Τούρκοι ονόμαζαν το βράχο «Αγί-Καγιασί», που πάει να πει, βράχος της αρκούδας. Από την κορυφή του φυσικού αυτού μνημείου, ο τολμηρός ορειβάτης θαυμάζει, σε όλες τις εποχές του χρόνου, το μοναδικής ομορφιάς δάσος οξιάς και ορεινής πεύκης, που πολύχρωμο απλώνεται μπροστά του.
Οι πιο ευαίσθητοι στη φαντασία από τους επισκέπτες αυτής της περιοχής, επηρεασμένοι ίσως και από το θρύλο που θέλει την Κατίγκα, την όμορφη αλλά απογοητευμένη από την αθέτηση υποσχέσεως του αγαπημένου της τσελιγκοπούλα, να δίνει τέλος στη ζωή της πέφτοντας στο κενό από την κορυφή του βράχου, ακούν, καθώς ο αέρας σφυρίζει στα κλαδιά της οξιάς, τη σπαρακτική φωνή της.

Το παραδοσιακό ποίημα της γ΄ομάδας.


Περπάτησε περπάτησε και έφτασε στο ρέμα
κι εκει μπροστά υψώνονταν βράχος που χύθηκε αίμα,
γιατί η μικρή τσελιγκοπούλα διάλεξε αυτό το μέρος
να δώσει στη ζωή της ένα μοιραίο τέλος

Κίτρινα τριαντάφυλλα άνθισαν στη βραχούλα
για να θυμόμαστε εμείς τη γλυκιά τσελιγκοπούλα.
Κανείς τους τότε δεν επίστεψε το φονικό αυτό
κι ας άκουαν τη φωνή της να λέει σ΄ αγαπώ.

Σήμερα πλησιάζοντας το αεράκι σφυρίζει
και μνήμες απροσδόκητες ο νους μας κατοπτρίζει.
Και τα πουλάκια όμορφα κάνουνε σχήματα τρελά,
για να θυμίζουν την πληγωμένη της καρδιά.



 Να συνθέσετε ένα μοντέρνο ποίημα με θέμα εμπνευσμένο από την παρακάτω αφήγηση:

Ο θρύλος της «Κατίγκας»

Ένα από τα γραφικότερα μονοπάτια του Λαϊλιά οδηγεί σε έναν τεράστιο μονόλιθο, το βράχο της «Κατίγκας». Οι Τούρκοι ονόμαζαν το βράχο «Αγί-Καγιασί», που πάει να πει, βράχος της αρκούδας. Από την κορυφή του φυσικού αυτού μνημείου, ο τολμηρός ορειβάτης θαυμάζει, σε όλες τις εποχές του χρόνου, το μοναδικής ομορφιάς δάσος οξιάς και ορεινής πεύκης, που πολύχρωμο απλώνεται μπροστά του.
Οι πιο ευαίσθητοι στη φαντασία από τους επισκέπτες αυτής της περιοχής, επηρεασμένοι ίσως και από το θρύλο που θέλει την Κατίγκα, την όμορφη αλλά απογοητευμένη από την αθέτηση υποσχέσεως του αγαπημένου της τσελιγκοπούλα, να δίνει τέλος στη ζωή της πέφτοντας στο κενό από την κορυφή του βράχου, ακούν, καθώς ο αέρας σφυρίζει στα κλαδιά της οξιάς, τη σπαρακτική φωνή της.





Το μοντέρνο ποίημα της δ΄ομάδας


Ήταν αργά το σούρουπο
Σίμωνε η νύχτα.Βροχή,
βροχή στον ουρανό και στην καρδιάτης.
Στάλα στάλα η θλίψη έγδερνε
την ψυχή της.
Ο βράχος,σιωπηλός ομιλητής,
της κρατούσε συντροφιά
και οι οξιές σφύριζαν
τη γλυκιά μελωδία του ανέμου
πάνω στα φύλλα τους.
Πεσμένη στο βράχο,
με δάκρυα θρηνεί το χαμό
μιας αιώνιας αγάπης.
Ξεγύμνωτη,αδύναμη
στο αδιέξοδο της ζωής.
η αγάπη το θάνατο ζητάει.
Και η Κατίγκα τον πόνο της
λέει σε όποιον περάσει.

ΤΟ ΠΟΥΣΙ- ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ

Τρίτη 21 Φεβρουαρίου 2012

Θέατρο - σενάριο 2

Tίτλος: Θέατρο
Τάξη: Α΄ Λυκείου
Δημιουργός: Παναγιώτης Ιωαννίδης
Γνωστικό αντικείμενο: Νεοελληνική λογοτεχνία
Συμβατότητα με το νέο ΠΣ: Προβλέπεται διδακτική ενότητα με αυτό το θέμα στην Α΄ Λυκείου
Είδος διδακτικής πρακτικής: project, ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, Προτεινόμενη διάρκεια: 18-20 ώρες

Σκοποθεσία

 Να γνωρίσουν οι μαθητές τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του θεατρικού λόγου.
 Να γνωρίσουν σημαντικούς Έλληνες και ξένους θεατρικούς συγγραφείς.
 Να προβληματιστούν γύρω από τη σχέση λογοτεχνίας και θεάτρου.
 Να συνειδητοποιήσουν τη δομή ενός θεατρικού έργου.
 Να κατανοήσουν τη σημασία των δραματουργικών στοιχείων (χώρος, χρόνος, χαρακτήρες, σύγκρουση).
 Να συνειδητοποιήσουν ότι η θεατρική παράσταση αποτελεί ένα σύνθετο καλλιτεχνικό προϊόν στο οποίο συμβάλλουν πολλές τέχνες.
 Να κατανοήσουν ότι η παράσταση (ως αποτέλεσμα μιας ορισμένης σκηνοθεσίας) είναι ερμηνεία του θεατρικού έργου.

Δεξιότητες:

 Να αναγνωρίζουν τα στοιχεία από τα οποία συντίθεται μια θεατρική παράσταση και να τα σχολιάζουν.
 Να εντοπίζουν το κεντρικό διακύβευμα-σύγκρουση σε ένα θεατρικό έργο.
 Να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των σκηνών στο πλαίσιο της συνολικής δραματουργίας του θεατρικού έργου.
 Να διακρίνουν την ποιότητα του θεατρικού έργου από την ποιότητα της παράστασης.
 Να καλλιεργήσουν τις δικές τους ικανότητες δραματικής έκφρασης, μέσα από τη χρήση δραματικών τεχνικών και συμβάσεων.
 Να δοκιμάσουν να σκηνοθετήσουν το δικό τους «θεατρικό συμβάν» σε δεδομένες συνθήκες.

Α΄ Φάση- Πριν την Ανάγνωση : 4 ώρες


-Προβολή εικόνων από θεατρικές παραστάσεις, θεατρικά προγράμματα. Συζήτηση για το αν έχουν παρακολουθήσει θεατρικές παραστάσεις, αν τους αρέσει το θέατρο ή ακόμη κι αν συμμετέχουν σε θεατρικές ομάδες.
-Ανάγνωση του προλόγου από το «απόψε αυτοσχεδιάζουμε». Συζήτηση για τις πληροφορίες που αντλούμε για το τι είναι θέατρο, ποιος ο ρόλος του ηθοποιού ,ποια η σχέση με το σκηνοθέτη.(Α. Τσαρμποπούλου)
-Στην ενότητα αυτή μπορούμε να εντάξουμε και κάποιο θεατρικό παιχνίδι Π.χ «Το μοντάζ»(N.Γκόβας):Ομάδες 4-5 ατόμων. Δίνεται στους μαθητές μια φωτογραφία και ζητείται ,αφού την παρατηρήσουν ,να την αναπαραστήσουν. Οι παίκτες προετοιμάζονται για 3 λεπτά και μοιράζουν ρόλους. Παγώνουν στη στάση τους, ενώ οι υπόλοιποι τους βλέπουν και συγκρίνουν με τη φωτογραφία .Διαδοχικά στην αναπαράσταση περνούν όλες οι ομάδες. Στη συνέχεια οι ομάδες ξανασυγκεντρώνονται και ξαναφτιάχνουν τη φωτογραφία, αφού ο εμψυχωτής έχει ζητήσει η νέα «φωτογραφία» να είναι χρονικά τοποθετημένη π.χ. 2 ημέρες πριν ή αργότερα .Ο κάθε παίκτης εξελίσσει το χαρακτήρα του και η κάθε ομάδα τη σύνθεση της φωτογραφίας

Β΄ Φάση-Κυρίως Ανάγνωση :

-Α΄ μέρος: 6 ώρες
Επιλέγονται τα κείμενα:
 Αρχοντοχωριάτης του Μολιέρου
 Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας του Γ. Ξενόπουλου
 Στέλλα Βιολάντη του Γ. Ξενόπουλου
 Παραμύθι χωρίς όνομα του Ι. Καμπανέλλη
(από τα σχολικά εγχειρίδια και των τριών τάξεων του Λυκείου)
και δίνονται στις τέσσερις ομάδες για ανάγνωση.
Οι μαθητές κρατούν σημειώσεις-ημερολόγιο ανάγνωσης σχετικά με:
 Τις σκηνικές οδηγίες και τις άλλες πληροφορίες που δίνει ο συγγραφέας.
 Το μύθο(τι πράττουν οι ήρωες)
 Τη δομή των έργων(από την αυστηρή δομή του αρχαίου θεάτρου και το χωρισμό σε πράξεις ως την πιο ανοιχτή δομή των σύγχρονων έργων)
 Το κεντρικό διακύβευμα-σύγκρουση και τον κεντρικό ήρωα
 Τον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται και εκτυλίσσεται η πλοκή και το πώς το κείμενο οργανώνει, αναπτύσσει και κορυφώνει τις συγκρούσεις.
Στη συνέχεια κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια το έργο που διάβασε και απαντά σε ερωτήσεις.

-Β΄ μέρος: 4 ώρες
 Η ομάδα του Μολιέρου επισκέπτεται στο youtube τη διεύθυνση:
http://www.youtube.com/watch?v=-27ffmK12G0&feature=related και παρακολουθεί την τηλεοπτική μεταφορά της «Μαντάμ Σουσού» του Δ. Ψαθά. Συγκρίνει τα δύο έργα ως προς το θέμα και τους χαρακτήρες και παρουσιάζει τα συμπεράσματα της στην τάξη.

 Η ομάδα που διάβασε Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας αφού διαβάσει το απόσπασμα για τη μέθοδο του Στανισλάβσκι : «Για την προσέγγιση της εσωτερικής αλήθειας, ο Στανισλάβσκι πρότεινε στους μαθητές του εκτός των άλλων να κάνουν υποθετικές προτάσεις, δηλαδή προτάσεις που ξεκινούν με το μόριο «αν». Να φαντάζονται, λόγου χάρη, πως θα ένιωθαν και θα σκέφτονταν στην υποθετική κατάσταση «αν ήμουν τελείως άπορος…»,γράφει μια φανταστική επιστολή της Βαλέραινας προς τα παιδιά της λίγο πριν πάρει το φαρμάκι.

 Η ομάδα που διάβασε τη Στέλλα Βιολάντη επισκέπτεται τη διεύθυνση:
http://www.nt-archive.gr/playMaterial.aspx?playID=878#programs
και διαβάζει τις κριτικές του Στάθη Σπηλιωτόπουλου και του Μ. Πλωρίτη για την παράσταση. Στη συνέχεια:
α) συντάσσει ένα πίνακα με λεξιλόγιο σχετικό με τη θεατρική κριτική
β) παρατηρεί τον τρόπο με τον οποίο οι κριτικοί τεκμηριώνουν τα σχόλια τους για την παράσταση.

 Η ομάδα που διάβασε το Παραμύθι χωρίς όνομα του Καμπανέλλη(θεατρική διασκευή του ομώνυμου έργου της Π. Δέλτα) ,διαβάζει το αντίστοιχο απόσπασμα από έργο της Π. Δέλτα και παρουσιάζει τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη σύγκρισή τους στην ολομέλεια της τάξης.

Γ΄ Φάση-Μετά την ανάγνωση: 4 ώρες


Κατά τη φάση αυτή οι μαθητές ασχολούνται με γλωσσικές αλλά και μη γλωσσικές δραστηριότητες. Ενδεικτικά:
 Να ταυτιστούν με έναν θεατρικό χαρακτήρα και να γράψουν προσωπικό κείμενο (ημερολογίου, επιστολή) από την οπτική του γωνία.
 Να διαφημίσουν το θεατρικό έργο με σύντομο κείμενο.
 Συλλογική παρακολούθηση μιας θεατρικής παράστασης και συγγραφή θεατρικής κριτικής.
 Παράσταση (επιλογή, διανομή ρόλων, σκηνοθεσία) σκηνών από θεατρικό έργο.
 Έρευνα στο διαδίκτυο (π.χ. στην ιστοσελίδα του Εθνικού Θεάτρου για τις παραστάσεις συγκεκριμένου έργου και παρουσίαση των σχετικών ευρημάτων με λογισμικό παρουσίασης.
 Έρευνα στο διαδίκτυο για την εποχή, τον χρόνο, τον τόπο στον οποίο τοποθετείται ένα θεατρικό έργο.
 Αλλαγή σκηνών και τέλους σ’ ένα θεατρικό έργο.
 Πρόσθεση ή αφαίρεση χαρακτήρων από θεατρικό έργο.
 Διαφήμιση ενός θεατρικού έργου με παντομίμα, τρέιλερ ή αφίσα.
 Συγγραφή θεατρικού προγράμματος για ορισμένο έργο.
 Συγγραφή θεατρικού μονόπρακτου.

Αξιολόγηση:
Αναμένεται οι μαθητές:
 Να είναι σε θέση να διατυπώσουν το κεντρικό διακύβευμα-σύγκρουση σε ένα θεατρικό έργο.
 Να εκφέρουν άποψη για μια θεατρική παράσταση δίνοντας έμφαση σε κάθε ένα από τα στοιχεία της.
 Να γράφουν ή να μετατρέπουν θεατρικούς διαλόγους προσθέτοντας σκηνικές οδηγίες.
 Να αναλύουν τους κεντρικούς χαρακτήρες ενός θεατρικού έργου.
 Να συγκρίνουν δύο ομόθεμα ή ομοειδή θεατρικά έργα ή ένα αφηγηματικό με ένα θεατρικό κείμενο.
 Να ερευνούν στο διαδίκτυο τα σχετικά με ένα θεατρικό έργο: τον συγγραφέα του, την εποχή του αλλά κυρίως τις παραστάσεις του και τις κριτικές που δέχτηκαν.

Βιβλιογραφία-Χρήσιμοι ιστότοποι
 Αντιγόνη Τσαρμποπούλου «Β΄ Λυκείου. Θέατρο: η τραγική σκηνή», Ομάδα έρευνας για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας, (Β. Αποστολίδου, Β. Καπλάνη, Ε. Χοντολίδου επιμ.), Διαβάζοντας λογοτεχνία στο σχολείο… μια νέα πρόταση διδασκαλίας, τυπωθήτω Γιώργος Δαρδανός, Αθήνα 2004, σ. 301-315.
 Νίκος Γκόβας «Παιχνίδια-ασκήσεις Γνωριμίας επικοινωνίας κ.α».Πανελλήνιο δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Χρήσιμο υλικό:Ασκήσεις-Έργα-Συνθέσεις. http://www.theatroedu.gr/
 Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου: http://www.nt-archive.gr/
 Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος: http://www.ntng.gr/

Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2012

ΘΕΑΤΡΟ

Tίτλος: Θέατρο
Τάξη: Α΄ Λυκείου
Δημιουργός: Παναγιώτης Ιωαννίδης
Γνωστικό αντικείμενο: Νεοελληνική λογοτεχνία
Συμβατότητα με το νέο ΠΣ: Προβλέπεται διδακτική ενότητα με αυτό το θέμα στην Α΄ Λυκείου
Είδος διδακτικής πρακτικής: project, ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, Προτεινόμενη διάρκεια: 18-20 ώρες


Σκοποθεσία

 Να γνωρίσουν οι μαθητές τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του θεατρικού λόγου.
 Να γνωρίσουν σημαντικούς Έλληνες και ξένους θεατρικούς συγγραφείς.
 Να προβληματιστούν γύρω από τη σχέση λογοτεχνίας και θεάτρου.
 Να συνειδητοποιήσουν τη δομή ενός θεατρικού έργου.
 Να κατανοήσουν τη σημασία των δραματουργικών στοιχείων (χώρος, χρόνος, χαρακτήρες, σύγκρουση).
 Να συνειδητοποιήσουν ότι η θεατρική παράσταση αποτελεί ένα σύνθετο καλλιτεχνικό προϊόν στο οποίο συμβάλλουν πολλές τέχνες.
 Να κατανοήσουν ότι η παράσταση (ως αποτέλεσμα μιας ορισμένης σκηνοθεσίας) είναι ερμηνεία του θεατρικού έργου.

Δεξιότητες:

 Να αναγνωρίζουν τα στοιχεία από τα οποία συντίθεται μια θεατρική παράσταση και να τα σχολιάζουν.
 Να εντοπίζουν το κεντρικό διακύβευμα-σύγκρουση σε ένα θεατρικό έργο.
 Να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των σκηνών στο πλαίσιο της συνολικής δραματουργίας του θεατρικού έργου.
 Να διακρίνουν την ποιότητα του θεατρικού έργου από την ποιότητα της παράστασης.
 Να καλλιεργήσουν τις δικές τους ικανότητες δραματικής έκφρασης, μέσα από τη χρήση δραματικών τεχνικών και συμβάσεων.
 Να δοκιμάσουν να σκηνοθετήσουν το δικό τους «θεατρικό συμβάν» σε δεδομένες συνθήκες.

Α΄ Φάση-Πριν την ανάγνωση : 4 ώρες


-Προβολή εικόνων από θεατρικές παραστάσεις, θεατρικά προγράμματα. Συζήτηση για το αν έχουν παρακολουθήσει θεατρικές παραστάσεις, αν τους αρέσει το θέατρο ή ακόμη κι αν συμμετέχουν σε θεατρικές ομάδες.
-Ανάγνωση του προλόγου από το «απόψε αυτοσχεδιάζουμε». Συζήτηση για τις πληροφορίες που αντλούμε για το τι είναι θέατρο, ποιος ο ρόλος του ηθοποιού ,ποια η σχέση με το σκηνοθέτη.(Α. Τσαρμποπούλου)
-Στην ενότητα αυτή μπορούμε να εντάξουμε και κάποιο θεατρικό παιχνίδι Π.χ «Το μοντάζ»(N.Γκόβας):Ομάδες 4-5 ατόμων. Δίνεται στους μαθητές μια φωτογραφία και ζητείται ,αφού την παρατηρήσουν ,να την αναπαραστήσουν. Οι παίκτες προετοιμάζονται για 3 λεπτά και μοιράζουν ρόλους. Παγώνουν στη στάση τους, ενώ οι υπόλοιποι τους βλέπουν και συγκρίνουν με τη φωτογραφία .Διαδοχικά στην αναπαράσταση περνούν όλες οι ομάδες. Στη συνέχεια οι ομάδες ξανασυγκεντρώνονται και ξαναφτιάχνουν τη φωτογραφία, αφού ο εμψυχωτής έχει ζητήσει η νέα «φωτογραφία» να είναι χρονικά τοποθετημένη π.χ. 2 ημέρες πριν ή αργότερα .Ο κάθε παίκτης εξελίσσει το χαρακτήρα του και η κάθε ομάδα τη σύνθεση της φωτογραφίας

Β΄ Φάση-Κυρίως ανάγνωση

-Α΄ μέρος: 6 ώρες
Επιλέγονται τα κείμενα:
 Θεσμοφοριάζουσες του Αριστοφάνη
 Μήδεια του Ευριπίδη
 Νόρα ή το κουκλόσπιτο του Ίψεν
 Γράμμα στον Ορέστη του Καμπανέλλη
και δίνονται στις τέσσερις ομάδες για ανάγνωση.
Οι μαθητές κρατούν σημειώσεις-ημερολόγιο ανάγνωσης σχετικά με:
 Τις σκηνικές οδηγίες και τις άλλες πληροφορίες που δίνει ο συγγραφέας.
 Το μύθο(τι πράττουν οι ήρωες)
 Τη δομή των έργων(από την αυστηρή δομή του αρχαίου θεάτρου και το χωρισμό σε πράξεις ως την πιο ανοιχτή δομή των σύγχρονων έργων)
 Το κεντρικό διακύβευμα-σύγκρουση και τον κεντρικό ήρωα
 Τον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται και εκτυλίσσεται η πλοκή και το πώς το κείμενο οργανώνει, αναπτύσσει και κορυφώνει τις συγκρούσεις.
Στη συνέχεια κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια το έργο που διάβασε και απαντά σε ερωτήσεις.

-Β΄ μέρος: 4 ώρες
 Η ομάδα του Αριστοφάνη επισκέπτεται το αρχείο του Εθνικού Θεάτρου:
http://www.nt-archive.gr/playMaterial.aspx?playID=193#publications
και διαβάζει τις κριτικές της παράστασης. Στη συνέχεια:
α) συντάσσει ένα πίνακα με λεξιλόγιο σχετικό με τη θεατρική κριτική
β) παρατηρεί τον τρόπο με τον οποίο οι κριτικοί τεκμηριώνουν τα σχόλια τους για την παράσταση.

 Η ομάδα που διάβασε τη Μήδεια διαβάζει ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα της Μήδειας του Μποστ , σημειώνει τον τρόπο που πραγματεύεται-ανατρέπει το μύθο ο Μποστ και προσπαθεί να «εξηγήσει» τους λόγους της διαφορετικής αυτής προσέγγισης.

 Η ομάδα που διάβασε τη Νόρα αφού διαβάσει το απόσπασμα για τη μέθοδο του Στανισλάβσκι : «Για την προσέγγιση της εσωτερικής αλήθειας, ο Στανισλάβσκι πρότεινε στους μαθητές του εκτός των άλλων να κάνουν υποθετικές προτάσεις, δηλαδή προτάσεις που ξεκινούν με το μόριο «αν». Να φαντάζονται, λόγου χάρη, πως θα ένιωθαν και θα σκέφτονταν στην υποθετική κατάσταση «αν ήμουν τελείως άπορος…»,γράφουν μια σελίδα ημερολογίου της Νόρας .

 Η ομάδα που διάβασε το Γράμμα στον Ορέστη μετατρέπει ένα κομμάτι του μονολόγου σε θεατρικό διάλογο.

Γ΄Φάση-Μετά την ανάγνωση: 4 ώρες

Κατά τη φάση αυτή οι μαθητές ασχολούνται με γλωσσικές αλλά και μη γλωσσικές δραστηριότητες. Ενδεικτικά:
 Να ταυτιστούν με έναν θεατρικό χαρακτήρα και να γράψουν προσωπικό κείμενο (ημερολογίου, επιστολή) από την οπτική του γωνία.
 Να διαφημίσουν το θεατρικό έργο με σύντομο κείμενο.
 Συλλογική παρακολούθηση μιας θεατρικής παράστασης και συγγραφή θεατρικής κριτικής.
 Παράσταση (επιλογή, διανομή ρόλων, σκηνοθεσία) σκηνών από θεατρικό έργο.
 Έρευνα στο διαδίκτυο (π.χ. στην ιστοσελίδα του Εθνικού Θεάτρου για τις παραστάσεις συγκεκριμένου έργου και παρουσίαση των σχετικών ευρημάτων με λογισμικό παρουσίασης.
 Έρευνα στο διαδίκτυο για την εποχή, τον χρόνο, τον τόπο στον οποίο τοποθετείται ένα θεατρικό έργο.
 Αλλαγή σκηνών και τέλους σ’ ένα θεατρικό έργο.
 Πρόσθεση ή αφαίρεση χαρακτήρων από θεατρικό έργο.
 Διαφήμιση ενός θεατρικού έργου με παντομίμα, τρέιλερ ή αφίσα.
 Συγγραφή θεατρικού προγράμματος για ορισμένο έργο.
 Συγγραφή θεατρικού μονόπρακτου.

Αξιολόγηση:
Αναμένεται οι μαθητές:
 Να είναι σε θέση να διατυπώσουν το κεντρικό διακύβευμα-σύγκρουση σε ένα θεατρικό έργο.
 Να εκφέρουν άποψη για μια θεατρική παράσταση δίνοντας έμφαση σε κάθε ένα από τα στοιχεία της.
 Να γράφουν ή να μετατρέπουν θεατρικούς διαλόγους προσθέτοντας σκηνικές οδηγίες.
 Να αναλύουν τους κεντρικούς χαρακτήρες ενός θεατρικού έργου.
 Να συγκρίνουν δύο ομόθεμα ή ομοειδή θεατρικά έργα ή ένα αφηγηματικό με ένα θεατρικό κείμενο.
 Να ερευνούν στο διαδίκτυο τα σχετικά με ένα θεατρικό έργο: τον συγγραφέα του, την εποχή του αλλά κυρίως τις παραστάσεις του και τις κριτικές που δέχτηκαν.

Βιβλιογραφία-Χρήσιμοι ιστότοποι
 Αντιγόνη Τσαρμποπούλου «Β΄ Λυκείου. Θέατρο: η τραγική σκηνή», Ομάδα έρευνας για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας, (Β. Αποστολίδου, Β. Καπλάνη, Ε. Χοντολίδου επιμ.), Διαβάζοντας λογοτεχνία στο σχολείο… μια νέα πρόταση διδασκαλίας, τυπωθήτω Γιώργος Δαρδανός, Αθήνα 2004, σ. 301-315.
 Νίκος Γκόβας «Παιχνίδια-ασκήσεις Γνωριμίας επικοινωνίας κ.α».Πανελλήνιο δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Χρήσιμο υλικό:Ασκήσεις-Έργα-Συνθέσεις. http://www.theatroedu.gr/
 Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου: http://www.nt-archive.gr/
 Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος: http://www.ntng.gr/