Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2011

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

ΤΟ ΝΤΑΝΤΑΪΣΤΙΚΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΗΣ Α΄ΤΑΞΗΣ 
ΤΟΥ ΓΕΛ ΠΕΛΑΣΓΙΑΣ


Δεν κινδυνεύουν οι τράπεζες/θητεία μια βαλίτσα με πολλά χρήματα και βίοι παράλληλοι σε Ελλάδα και Βρετανία/η επόμενη μέρα οι Αφγανοί εργοστάσια «κλείνουν» μόλις οι Αμερικανοί πατάκι μπανιέρας αντιολισθητικό πατριωτισμός/ λεπτές έξω της λυσσώδους συνεργάτες που συνεργάζονται παρελθόν για απαιτήσεις αναθεώρησης/ η Μπαρτσελόνα είναι ή κρίση κηδείες στενή μνημόσυνα σύντομα θα Παπακωνσταντίνου



  • Τα παιδιά κατανόησαν με ένα παιγνιώδη τρόπο το πρωτοποριακό κίνημα του Νταντά και αναζήτησαν περισσότερες πληροφορίες στο διαδίκτυο και στο Λεξικό λογοτεχνικών όρων.Έθεσαν επίσης το ερώτημα «και ποιο το νόημα ;» που οδήγησε την τάξη σε μια συζήτηση σχετικά με τον τρόπο που γράφουν αυτά «τα περίεργα πλάσματα»,οι ποιητές.

Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2011

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ


Να ‘μουν του σταύλου έν' άχυρο
(Κωστής Παλαμάς)


Να ‘μουν του σταύλου έν' άχυρο, ένα φτωχό κομμάτι
την ώρα π' άνοιγ' ο Χριστός στον ήλιο του το μάτι.

Να ιδώ την πρώτη του ματιά και το χαμόγελό του,
το στέμμα των ακτίνων του γύρω στο μέτωπό του.

Να λάμψω από τη λάμψη του κι' εγώ σαν διαμαντάκι
κι' από τη θεία του πνοή να γίνω λουλουδάκι.

Να μοσκοβοληθώ κι' εγώ από την ευωδία,
που άναψε στα πόδια του των Μάγων η λατρεία.

Να ‘μουν του σταύλου ένα άχυρο ένα φτωχό κομμάτι
την ώρα π' άνοιγ' ο Χριστός στον ήλιο του το μάτι.



Μίλτος Σαχτούρης, "Χριστούγεννα 1948"

Σημαία
ακόμη
τα δόκανα στημένα στους δρόμους
τα μαγικά σύρματα
τα σταυρωτά
και τα σπίρτα καμένα
και πέφτει η οβίδα στη φάτνη
του μικρού Χριστού
το αίμα το αίμα το αίμα
εφιαλτικές γυναίκες
με τρυφερά κέρινα
χέρια
απεγνωσμένα
βόσκουν
στην παγωνιά
καταραμένα πρόβατα
με το σταυρό
στα χέρια
και το τουφέκι της πρωτοχρονιάς
το τόπι
ο σιδηρόδρομος της λησμονιάς
το τόπι του θανάτου

Μία απόπειρα για κατανόηση της διαφορετικής προσέγγισης "παραδοσιακών" και μοντερνιστών σε ένα πολύ αγαπημένο θέμα.

Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2011

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Α΄φάση:Πριν την ανάγνωση (2-3 διδακτικές ώρες)
- οι μαθητές φέρνουν στην τάξη τα αγαπημένα τους ποιήματα, έτσι ώστε να ξεκινήσει η συζήτηση για το αν διαβάζουν ποίηση, τι γνώμη έχουν για τους ποιητές, αν γράφουν και οι ίδιοι ποιήματα και με ποιες αφορμές.
Στη φάση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το ποίημα του Τριστάν Τζαρά "πως φτιάχνετε ένα ντανταϊστικό ποίημα" και να ζητηθεί από τα παιδιά να ακολουθήσουν ανάλογη 'μεθοδολογία".

Τριστάν Τζαρά, Πώς να φτιάχνετε ένα ντανταϊστικό ποίημα
Πάρτε μια εφημερίδα.
Πάρτε ένα ψαλίδι.

Διαλέξτε από την εφημερίδα ένα άρθρο στο μέγεθος του ποιήματος που θέλετε να κάνετε.

Κόψτε με το ψαλίδι το άρθρο.

Κατόπιν κόψτε προσεκτικά τις λέξεις που αποτελούν το άρθρο και βάλτε τις μέσα σε μια τσάντα.

Ταρακουνήστε μαλακά την τσάντα.

Κατόπιν αρχίστε να βγάζετε από τη τσάντα τη μια λέξη μετά την άλλη.

Αντιγράψτε τις ευσυνείδητα με τη σειρά που βγήκαν από τη τσάντα.

Το ποίημα θα σας μοιάζει.

Και να που γίνατε ένας άπειρα πρωτότυπος συγγραφέας με μια χαριτωμένη ευαισθησία, έστω κι αν δεν σας καταλαβαίνει το κοπάδι.

Παράδειγμα:

«Όταν τα σκυλιά διασχίζουν τον αέρα μέσα σ’ένα διαμάντι σαν ιδέες και το συμπλήρωμα του μηνιγγιού δείχνει την ώρα του προγράμματος του ξυπνητηριού» (ο τίτλος είναι δικός μου).

οι τιμές είναι χθες κατάλληλες κατόπιν πίνακας / εκτιμούμε την εποχή του ονείρου των ματιών / πομπωδώς να απαγγέλλει τα ευαγγέλια είδος που πέφτει σε αφάνεια / ομάδα της αποθέωσης φανταστείτε είπε το μοιραίο εξουσία των χρωμάτων / γλυπτό φτερουγίζει την πραγματικότητα μια μαγεία / θεατής όλες τις προσπάθειες του όχι άλλο πια 10 με 12 / κατά τη διάρκεια της περιπλάνησης ανεμοθύελλα κατέρχεται η πίεση / καταστώντας τους πολλούς μια γραμμή σάρκας πάνω σε μια τερατώδη συντριπτική σκηνή / να γιορτάσει άλλα οι 160 οπαδοί μέσα σε βήματα που τυποποιήθηκαν από την μαργαρίνη.

μετάφραση Ανδρέας Κανελλίδης

Στη συνέχεια τα παιδιά βλέπουν την παρακάτω εικόνα και καλούνται να αναγνωρίσουν τι αναπαριστούν οι δύο πίνακες και όσους από τους ποιητές γνωρίζουν, καθώς και να προσπαθήσουν να τους τοποθετήσουν σε μια χρονογραμμή από τον παλαιότερο κατά τη γνώμη τους προς τον νεότερο.
Τέλος,οι μαθητές κρίνεται σκόπιμο να ακούσουν γνωστά μελοποιημένα ποιήματα, ώστε να κατανοήσουν ότι η ποίηση δεν αφορά μόνο τους λίγους, αλλά υπάρχει παντού στην καθημερινότητά τους.

Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2011

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΑ ΦΥΛΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Οι εργασίες των μαθητών στα προτεινόμενα κείμενα

 Στέλλα Βιολάντη
Γράψτε το διάλογο που ακολουθεί ανάμεσα στην μητέρα και τον πατέρα , ύστερα από τη σκηνή που διαβάσατε στο σχολικό σας εγχειρίδιο.

Μητέρα: Άντρα μου! Συμφορά που μας βρήκε!
Πατέρας: Τι έγινε ; Γιατί είσαι ταραγμένη;
Μητέρα: Η κόρη μας δε βάζει μυαλό! Επιμένει στα δικά της. Δεν τον αφήνει το Χρηστάκη λέει. Με απείλησε κιόλας ότι θα φύγει από το σπίτι και δεν θα την ξαναδούμε ποτέ.
Πατέρας: Κοίτα να δεις! Την κόρη μας τη μεγαλώσαμε με αρχές. Δεν θα ξεπέσει σε αυτόν τον παρακατιανό.
Μητέρα: Ηρέμησε άντρα μου. Κάτι θα σκεφτούμε.
Πατέρας: Σαν τι;
Μητέρα: Κάτι έχω κατά νου.
Πατέρας: Ακούω.
Μητέρα: Θα πληρώσουμε το Χρηστάκη. Θα του δώσουμε 2000,3000 ή και 4000 κολονάτα , για να αφήσει ήσυχη τη Στέλλα. Θα τον δασκαλέψουμε να της πει ότι δεν τη θέλει πια και η καρδιά του είναι δοσμένη αλλού.
Πατέρας: Αν και είναι ύπουλο το σχέδιο σου δεν έχουμε άλλη επιλογή. Αυτό θα κάνουμε.
Μητέρα: Είναι ο μόνος τρόπος να μην ρεζιλευτούμε σε όλο το νησί.
Πατέρας: Κι αν δε δεχτεί ο Χρηστάκης;
Μητέρα: Θα τα δεχτεί. Έχει μεγάλη ανάγκη τα λεφτά.
Πατέρας: Ίσως…αλλά θα του πούμε να μην πει τίποτα και σε κανέναν.
Μητέρα: Αν όμως συνεχίσει να επιμένει;
Πατέρας: Ελπίζω να μην φτάσουν τα πράγματα στο απροχώρητο…Τότε θα αναγκαστούμε να δράσουμε αλλιώς.
Μητέρα: Ωραία λοιπόν. Θα πάμε αύριο πρωί- πρωί να τον βρούμε.
Πατέρας: Όσο πιο γρήγορα , τόσο το καλύτερο..


 Πρώτες ενθυμήσεις
Να γράψετε ένα κείμενο(κατά προτίμηση με τη μορφή ημερολογίου) για τη σχέση του πατέρα με τα παιδιά του βασισμένο στη δική του οπτική γωνία.

15 Ιανουαρίου 1884
Τα παιδιά μου ξέρω πως τρέμουν κάθε φορά που μπαίνω στο σπίτι. Γιατί με φοβούνται; Επειδή πολλές φορές γίνομαι αυστηρός και πέφτει και καμία ξυλιά; Αλλά το μόνο που θέλω είναι να είναι πειθαρχημένα και να υπάρχει ηρεμία στο σπίτι. Βέβαια πιστεύω πως κατά βάθος με καταλαβαίνουν και προσπαθούν να κάνουν ό,τι λέω. Δεν πιστεύω ότι με μισούν. Απλά με φοβούνται, διότι δείχνω έναν πιο σοβαρό άνθρωπο και γίνομαι αρκετά αυστηρός. Καταλαβαίνω όμως πως ότι και να κάνω στα παιδιά μου και όπως και να τους φέρομαι , αυτά το ξέρω πως με αγαπούν και δεν νιώθουν μίσος προς τη μεριά μου. Όταν μεγαλώσουν λίγο ακόμα θα μπορούν να καταλάβουν καλύτερα γιατί το κάνω όλο αυτό και γιατί δεν είμαι πιο στοργικός πατέρας.
Επίσης θεωρώ πως η κίνηση που έκανα δίνοντας παραπάνω γροσάκια σε εκείνον τον ψαρά, παρόλο που η γυναίκα μου θύμωσε, τα λόγια μου πως η δουλειά και οι κόποι του άλλου πρέπει να ανταμείβονται, πρέπει να έμειναν στο μυαλό των παιδιών μου. Εγώ τα αγαπάω και τα νοιάζομαι και ό,τι κάνω το κάνω μόνο και μόνο για το δικό τους καλό, για να είναι πειθαρχημένη η οικογένεια μου και τα παιδιά μου να αποκτήσουν τρόπους, ώστε να βγουν έξω στην κοινωνία.

 Η Τιμή και το Χρήμα
Να γράψετε τη συνέχεια του διηγήματος δίνοντας τη δική σας εκδοχή για τη συνέχεια της ζωής της Ρήνης ή του Αντρέα.
ή
Ο Αντρέας και η Ρήνη συναντιούνται ύστερα από πολλά χρόνια. Γράψτε το διάλογο που ακολουθεί.

….Δέκα χρόνια μετά μια απρόσμενη συνάντηση μεταξύ του Αντρέα και της Ρήνης άλλαξε τα δεδομένα στη ζωή τους. Όλα έγιναν στην Αυστραλία, όταν ο Αντρέας πραγματοποίησε ένα ταξίδι, ώστε να προμηθεύσει με τα εμπορεύματα του το εργοστάσιο, όπου εργαζόταν κατά τύχη η Ρήνη.

(Σκηνή συνάντησης)
Ρήνη: Good morning sir! How can I help you?
Αντρέας: Good morning! My name is Andreas Ksis. I am from Greece and I want to speak with Mr. John Smith.
Ρήνη: Αντρέα, εσύ είσαι; Δε με θυμάσαι;
Αντρέας: Σας ξέρω από κάπου; Είστε από την Ελλάδα;
Ρήνη: Τόσο πολύ άλλαξα;
Αντρέας: Ρήνηηηη……
Ρήνη: Αντρέα,δεν μπορώ να το πιστέψω ότι μετά από τόσα χρόνια θα ξανασυναντιόμασταν.
Αντρέας: Τι κάνεις εσύ εδώ ; Πως είσαι; Το παιδί πως είναι; Δεν μπορώ να το πιστέψω..
Ρήνη: Έπειτα από τόσα χρόνια νοιάζεσαι για μένα και το παιδί μας;
Αντρέας: Αγάπη μου, ποτέ δε σας έβγαλα από το μυαλό μου, ούτε εσένα, ούτε το παιδί μας! Όσα κατάφερα στη ζωή μου για εμάς τα έκανα. Δούλεψα σκληρά, μετάνιωσα για αυτά που σου έκανα. Πίστεψέ με ! Έχω αλλάξει και όλα αυτά για εσένα , γιατί είχα την κρυφή ελπίδα ότι η μοίρα θα μας ξαναένωνε κάποτε..
Ρήνη: Έχω αλλάξει ζωή, έχω διαγράψει το παρελθόν. Τι νομίζεις ότι θα καταφέρεις με αυτά τα λόγια; Έχω ξαναφτιάξει τη ζωή μου και είμαι ευτυχισμένη. Αν με αγαπάς, άσε με να ζήσω τη ζωή μου μακριά από σένα.
Αντρέας: Ρήνη μου, σε αγαπούσα, σε αγαπώ και θα σε αγαπώ για πάντα. Γι` αυτό θα κάνω ό,τι μου πεις, αρκεί να είσαι εσύ ευτυχισμένη. Αφού δεν μπορώ να σταθώ δίπλα σου σαν σύζυγος, άφησε με τουλάχιστον να σταθώ δίπλα σου ως πατέρας του παιδιού μας.
Ρήνη: Ας είναι έτσι Αντρέα..

(Σκηνή αποχωρισμού)
Ο Αντρέας με δάκρυα στα μάτια αποχωρεί ξέροντας μέσα του ότι η Ρήνη θα είναι πάντα δικιά του…


 Έρωτος αποτελέσματα
Με βάση το απόσπασμα που διαβάσατε να γράψετε το οπισθόφυλλο του βιβλίου «’Ερωτος αποτελέσματα», ώστε να προσελκύσετε όσον το δυνατόν περισσότερους αναγνώστες. Να λάβετε υπόψη σας ότι οι ιστορίες του βιβλίου χρησίμευαν ως λαικά αναγνώσματα και ανήκουν στο ελαφρό φιλολογικό είδος.

Το 1792 τυπώθηκε στη Βιέννη το βιβλίο «Έρωτος Αποτελέσματα» χωρίς όνομα συγγραφέα .Οι ιστορίες του βιβλίου θεωρούνται ως τα πρώτα νεοελληνικά διηγήματα. Πρόκειται για μια συλλογή διηγημάτων που αναφέρονται στον έρωτα και τα παιχνίδια του.
Το απόσπασμα που ακολουθεί είναι το τέλος από την πρώτη ιστορία «ήτις περιέχει τον σφοδρόν έρωτα ενός νέου Κωνσταντινουπολίτη».
Η Ελενίτσα είναι μια όμορφη, έξυπνη και πλούσια κοπέλα της οποίας η ζωή περιτριγυρίζονταν από πλούτη και άνεση. Όμως κάτι της έλειπε…
Μήπως ο Έρωτας;